sarılık neden olur ne demek?

Sarılık, kanda bilirubin adı verilen sarı renkli bir maddenin aşırı birikmesi sonucu cilt, göz akı ve diğer dokuların sararması durumudur. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu ortaya çıkan bir atık üründür. Normalde karaciğer tarafından işlenerek vücuttan atılır. Ancak, çeşitli nedenlerle bilirubin üretimi artarsa veya karaciğer bilirubini yeterince işleyemezse sarılık meydana gelir.

Sarılığın Nedenleri:

• Aşırı Bilirubin Üretimi:

  • Hemolitik Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin normalden hızlı yıkımı sonucu bilirubin artışı.
  • G6PD Eksikliği: Kırmızı kan hücrelerinin yıkımına neden olan genetik bir durum.

• Karaciğer Sorunları:

  • Hepatit: Karaciğer iltihabı (viral, alkolik, otoimmün vb.)
  • Siroz: Karaciğerin ileri derecede hasar görmesi.
  • Karaciğer Kanseri: Karaciğerin normal fonksiyonlarını bozarak bilirubin işlenmesini engeller.
  • Gilbert Sendromu: Bilirubin metabolizmasında rol oynayan bir enzimin eksikliği.

• Safra Kesesi ve Safra Yolları Sorunları:

  • Safra Taşları: Safra kanallarını tıkayarak bilirubinin atılımını engeller.
  • Safra Yolu Tümörleri: Safra akışını engelleyerek bilirubin birikimine neden olur.
  • Pankreas Kanseri: Safra kanalına baskı yaparak tıkanmaya yol açabilir.

• Yenidoğan Sarılığı:

  • Yenidoğan bebeklerin karaciğerleri tam olarak gelişmediği için bilirubin işleme yetenekleri sınırlıdır. Bu nedenle, doğumdan sonraki ilk günlerde sarılık yaygın olarak görülür. Çoğu durumda tedavi gerektirmez ve kendiliğinden geçer, ancak bazı durumlarda tedavi gerekebilir.

Önemli Not: Sarılık belirtileri gösteren kişilerin mutlaka bir doktora başvurması gereklidir. Erken teşhis ve tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesi ve komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.